B vitamini

Suda eriyen bir vitamin olup metabolizmada önemli bir yere sahiptir. Bunlardan en önemlisi B9 (folik asit) ve B12 (kobalamin)'dir. 

B vitaminleri kaynakları: Karaciğer, et, böbrek, tahıllar, beyin, tavuk, ceviz ve yumurtadır.

B vitaminleri suda erimekle birlikte vücutta depolanmazlar; bu nedenle günlük yeterli B vitamini alımına dikkat edilmelidir. 

B vitaminlerini  en büyük kaybı yemek sularının dökülmesiyle meydana gelir.

EKSİKLİĞİNDE,

İştahsızlık, yorgunluk, mide ve bağırsak bozukluğu, gelişme geriliği ve sinir iltihapları görülür.

Özel olarak B1 (tiamin) eksikliğinde beriberi hastalığı,

B3 (niasin) eksikliğinde pellegra hastalığı oluşur.

Alkoliklerde ve gebelerde B vitamini ihtiyacı artar. 

BERİBERİ HASTALIĞI

B1 (tiamin) eksikliği sonucu oluşan sinir sistemi hastalığıdır. Günlük gereksinim 1,3 mg kadardır. Bu hastalıkta hasta yürümekte ve iş yapmakta zorluk çeker, organlara giden sinirlerde yıpranmalar oluşur. Hastada kilo kaybı görülür. Kas erimesi gerçekleşir ve reflekslerde azalmalar oluşur. İlerleyen dönemde hasta yatağa düşer, kalp yetmezliği görülebilir. Dokularda sıvı birikimi sonucu ödem oluşabilir. 

PELLEGRA HASTALIĞI

B3 (niasin) vitamini eksikliği sonucu oluşan hastalıktır. Vücut içerdiği triptofan adlı aminoasitten niyasin oluşturabilir, bu oluşumun gerçekleşmemesi hastalığın belirtisidir. Bu hastalıkta deride yaralar, kızarıklıklar oluşur. Kaşınan deri soyulduktan sonra kahverengi renk alır, sertleşir ve pul pul olur. Güneş ışığı ve kötü beslenme pellegra belirtilerini dürter. Bu yaralar başlıca ellerde, ayak tabanlarında , dizde ve yüzde görülür. İshal buna takiben gelişir. Dilde şişkinlik görülür. 

B9 VİTAMİNİ (FOLİK ASİT) 

Gelişim için büyük öneme sahiptir. Eksikliği doğacak bebeklerde özürlü olma riskini arttırır. Hücre bölünmesinde ve genetik yapının oluşumunda etkildir. Ayrıca eksikliğinde kansızlık meydana gelir, buna megaloblastik anemi denir. Fazla aspirin kullanımı, kolesterol ilaçları, doğum kontrol hapları ve alkol folik asit eksikliğine neden olur. Kan yapımı ve beyin fonksiyonlarında önemli rol oynar. Günlük gereksinim 400 mikrogram olup gebelikte ihtiyacı artmaktadır.

B12 VİTAMİNİ (KOBALAMİN)

Özellikle hayvansal dokularda bulunur bu yüzden vegan beslenen kişilerde eksiklik görülür. Vegan kişiler bu yüzden hap kullanmak zorunda kalırlar. Alyuvar üretiminde folik asidin düzenlenmesine yardım eder ve demir kullanımına yardımcı olur. Hafızanın güçlenmesini sağlar, sinir tahribatını önler. İntrensek faktör B12 vitaminine bağlanarak bağırsaktan emilimini sağlar. 

Bu vitaminin eksikliğinde yürüme bozukluğu, yorgunluk, depresyon, sindirim bozuklukları, bayılmalar, mide bulantısı, karaciğer büyümesi, göz bozuklukları görülür.